از بین رفتن پیشاهنگ جنگلهای شمال توسط برخی جنگلبانان! - مجله شرقیا

حبیب زارع، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها در گفت و گو با خبرنگاران از ازگیل جنگلی، کُنس یا کُندس به عنوان گیاهی سرشار از مواد مغذی یاد کرد و اظهار کرد: ازگیل یا ازگل به صورت درختچه یا درخت کوتاهی است که ارتفاع آن در بهترین شرایط در رقابت با سایر درختان به 7 تا 8 متر می رسد اما به طور عمومی ارتفاع آن 4 تا 5 متر بوده و بیشتر به صورت چند شاخه ای رشد می نماید.

وی با بیان اینکه ازگل جنگلی یا کندس از تیره رُز است، اضافه نمود: این گیاه گونه بومی مناطق معتدله نیم کره شمالی از اروپا گرفته تا جنگل های قفقاز و شمال ایران است که در سراسر اروپا مرکزی، غربی، شرقی، ترکیه، قفقاز و جنوب دریای سیاه و شمال ایران انتشار دارد.

رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با بیان اینکه ازگیل یا کندس معمولا در مناطق جلگه ای هم دیده می گردد و تا ارتفاع 2500 متری در جنگل نیز منتشر می شود، توضیح داد: معمولا گل های این درخت درشت و زیبا همراه با پنج گلبرگ، کاسبرگ و سفید رنگ است که در طول سه تا چهار ماه میوه آن می رسد.

زارع گفت: میوه درخت ازگل یا کنس بسیار نرم، خوشمزه و مغذی بوده و سرشار از ویتامین دی و ث است؛ طعم ترش مزه داشته و زمانی که می رسد طعم لواشک به خود می گیرد و حالت قابض دارد.

وی با بیان اینکه استفاده های بومی زیادی از میوه این گیاه می گردد، اظهار داشت: معروف ترین استفاده این میوه در شمال کنس ترشی یا کندس ترشی یا همان رب است که در حین پختن معمولا به آن نمک هم اضافه می نمایند. در شمال کشور کنس ترشی با رب انار و آلوچه مخلوط و به عنوان ماده اصلی برای ترش کردن و یا ساخت کباب ترش استفاده می گردد بعلاوه در آش و غذای محلی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور به سایر استفاده های بومی این گیاه مغذی اشاره نمود و گفت: با توجه به اینکه ازگل جنگلی یا کنساز ارزش غذایی بالایی برخوردار است به عنوان یک گیاه دارویی هم می تواند مطرح باشد.

زارعبا بیان اینکه این گیاه معمولا در جنگل ها در مکان هایی که که حفره و یا فاصله ای بین درختان است رشد می نماید، اضافه نمود: ازگیل معمولا جز گروه های پیشاهنگ است یعنی وقتی در یک عرصه، درختان از بین می روند این گونه به طور موقت سریعا در منطقه حضور می یابد. میوه این گیاه مغذی خوراک اصلی وحوش، پرندگان جنگلی و دام های سرگردان جنگل است.

این گیاه شناس با بیان اینکه این گیاه در حفره ها و مناطق باز جنگل حضور پیدا می نماید، تاکید نمود: ازگیل یا کندس از خاک حفاظت نموده و تنوع زیستی جنگل را تامین می نماید.

زارعبا ابراز تاسف از اینکه این گیاه توسط برخی جنگلبانان از بین می رود، اضافه نمود: در سال های اخیر برخی جنگلبانان این گونه گیاهی را جز گونه های پست تلقی نموده و آن ها را قطع می نمایند.

وی با تاکید بر حفظ این گونه ها یادآورشد: زمانی که این گیاه در استراحت است و شیره گیاهی جریان ندارد چوب های آن بسیار سفت هستند و با کوچک ترین حرارت می توان آن را شکل داد و پس از خشک شدن به عنوان دسته ابزار همانند داس، تبر، چکش ، تیشه و سایر لوازم استفاده کرد.

رئیس باغ گیاه شناسی نوشهر با تاکید براینکه این گیاه به لحاظ ارزش تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است، گفت: حفظ حیات این گیاه غنی تنوع زیستی جنگل را بالا می برد، بنابراین نباید به عنوان گیاه هرز تلقی گردد. همه گونه ها در جنگل برای ما مهم است و گیاه ازگیل یا کندس باعث کاهش ضربات بارش باران از بالا. کنترل برف، سیل و فرسایش خاک می گردد همچنین از جریانات سطحی بارندگی ها در مناطق شیب دار جنگلی جلوگیری می نماید.