ادامه کشمکش ها بر سر مالکیت کاخ سعدآباد و نیاوران - مجله شرقیا

مهر: کشمکش بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی و سازمان میراث فرهنگی وقت و وزارتخانه فعلی بر سر مالکیت دو کاخ موزه سعدآباد و نیاوران به دهه 80 برمی شود همان زمان که دولت برای اصلاح سند مالکیت روی این دو کاخ درخواست داده بود.

تا قبل از آن بنیاد مستضعفان ادعایی در این باره نداشت ولی بعد از آن گفت این املاک سال 63 به آنها رسیده و باید به بنیاد برشود. استناد بنیاد مستضعفان نیز به اظهارنظری از امام خمینی (ره) بود که فرموده بودند: به دولت ابلاغ کنید این غنایم مربوط به دولت نیست و امرش با شورای انقلاب است و آنچه مأموران دولت به دست آورده اند یا می آورند باید تحویل بدهند.

از آنجا که این دو کاخ موزه متعلق به دارایی های خاندان پهلوی بوده، بنیاد مستضعفان آن ها را تحت مالکیت خود می داند نه دولت. پس از آن مدیریت کاخ سعدآباد هم خواستار لغو اسناد مالکیت بنیاد شد.

مدیریت دو کاخ بر عهده میراث است نه مالکیت آنها

در همین حال، قاسم سعیدی معاون حقوقی اسبق بنیاد مستضعفان اعلام کرده بود: بنیاد، قصد تجمیع املاک خود را داشت و از سازمان میراث فرهنگی به دلیل این که از واگذاری این دو کاخ استنکاف می کرد، شکایت کرد و دادخواستی را به دادگاه بدوی ارائه داد. دادگاه هم در این زمینه رأی را به نفع بنیاد مستضعفان صادر کرد. مدیریت دو کاخ بر عهده سازمان میراث فرهنگی است، اما باید مشخص شود که این دو کاخ و زمین ها و بناهای اطرافش در مالکیت بنیاد مستضعفان است نه سازمان میراث فرهنگی!

از طرفی در لایحه قانونی راجع به این دو کاخ در جلسه سال 60 مجلس آمده که کاخ های نیاوران و سعدآباد با محوطه و تأسیسات جهت ایجاد موزه و پارک در اختیار وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گیرد. همین موارد قانونی موجب اختلاف بین این دو نهاد شد و در دادگاه های مختلف هر کدام ادله ای برای خود می آوردند.

درخواست برای تجدید نظر

در سال 96 علی نقی زاده محجوب مدیرکل حقوقی وقت سازمان میراث فرهنگی گفته بود: اسناد مالکیت مجموعه های سعدآباد و نیاوران به صورت کلی در اختیار سازمان میراث فرهنگی است و بنیاد مستضعفان براساس حکمی که قطعیت آن هنوز مشخص نیست، اقدام به دریافت سند معارض (هم عرض) برای این دو مجموعه فرهنگی و تاریخی کرده است. البته همین سند معارض هم برای تمام بخش های این دو مجموعه تاریخی نیست و بنیاد مستضعفان فقط اسناد تعدادی از پلاک های سعدآباد و نیاوران را در اختیار دارد. بنیاد مستضعفان این اسناد را بر اساس حکمی که در دادگاه اصل 49 در سال 92 صادر شده گرفت، در این حکم اجازه صدور اسناد مالکیت سعدآباد و نیاوران برای بنیاد مستضعفان اعلام شد، اما حکم این دادگاه قطعی نبوده است و سازمان میراث فرهنگی تقاضای بررسی و تجدید نظر داشته است، بنابراین تا زمان صدور حکم قطعی دادگاه، اسناد مالکیت این دو مجموعه تاریخی برای هر دستگاه و نهاد دیگر و اظهارنظر در این خصوص وجه قانونی ندارد.

اکنون دادگاه تجدیدنظر برگزار و رأی جدیدی برای مالکیت دو کاخ ارائه شده است دراین باره ابراهیم شقاقی مدیرکل امور حقوقی وزارت میراث فرهنگی گفت: دادگاه تجدیدنظر اصل 49 با پیگیری های وزارت میراث فرهنگی برگزار و اعلام شد رأی دادگاه انقلاب که سند میراث فرهنگی را باطل کرده بود، خلاف بین شرع است. خلاف بَیّن شرع یعنی آن حکم و رأی، مغایرت روشن با شرع دارد. به این معنا که رأی دادگاه انقلاب در این مورد مغایر با شرع است.

وی افزود: اکنون باید این موضوع در دیوان عالی کشور رسیدگی شود اما از آنجا که رئیس قوه قضائیه نیز رأی جدید را تأیید کرده؛ معمولاً نظر دیوان عالی با نظر رئیس قوه قضائیه هم سو است. به این معنی که اگر دیوان عالی نیز رأی نهایی را بدهد، برای همیشه مالکیت دو کاخ به میراث فرهنگی سپرده خواهد شد و جای تجدیدنظری ندارد. منتها نمی دانیم این فرایند چقدر طول می کشد.