آشنایی با راه پله مارپیچ کونتارینی در ونیز (تور ایتالیا)
به گزارش مجله شرقیا، خانواده اشرافی فوق العاده ثروتمند کونتارینی (Contarini) در سال 1489 یک کاخ متشکل از دو بنای متصل بهم مربوط به قرن سیزدهم را خریدند که نمای مجلل آن از دو پنجره اصلی پنج قلو تشکیل شده بود. این کاخ در یک نقطه استراتژیک یعنی مابین مرکز سیاسی ونیز، میدان سن مارکو (Piazza San Marco)، و منطقه مالی و تجاری ریالتو (Rialto) واقع شده است. با این وجود کونتارینی ها چندان از خانه خود راضی نبودند چون رو به رود سن لوکا (Rio diSan Luca) ساخته شده بود که یک کانال کوچک شناخته می شد در حالی که اشراف ونیز کاخ های مجلل خود را در جاهای مشهورتری مثل گراند کانال می ساختند. به علاوه کاخ کونتارینی اگرچه با ابهت بود اما هیچ المان معماری و تزئینی خاص و منحصربه فردی نداشت. در نتیجه این خانواده فکر می کردند که آن ساختمان شکوه و جلال خانوادگی آن ها را نشان نمی دهد.
با ما همراه باشید و با تور ایتالیا از به بهترین کشور اروپا سفر کنیم و در شهرهای ونیز، فلورانس و رم بگردیم و بناهای تاریخی این کشور تاریخی را از نزدیک ببینیم.
کونتارینی ها برای نمایش عظمت واقعی خود به مردم محلی و خارجی ها تصمیم گرفتند کاخ را با نقاشی آبرنگ فرسکوی رنگارنگ تزئین نمایند. فرسکوها نه تنها بر نمای خارجی رو به کانال که از نگاه ها پنهان بود، نقش بستند، بلکه بر نمای رو به حیاط هم کار شد که از سن مارکو دید داشت تا توجه قدرت مرکزی را هم جلب کند. متأسفانه فرسکوها در ونیز به خاطر رطوبت هوا دوام زیادی ندارند و چند دهه بعد این تزئینات تقریباً از بین رفت. خانواده کونتارینی که به این تزئینات قانع نشده بودند، در اواخر قرن پانزدهم تصمیم گرفتند تا خانه خود را با یک المان هنری بزرگ و پر خرج بازسازی نمایند. معمار جووانی کندی (Giovanni Candi)، یک طرح منحصربه فرد برای این بنا در نظر گرفت. او پیشنهاد داد یک راه پله خارجی مارپیچ که در زبان ونیزی به آن باوُلو (bovolo) به معنی حلزون گفته می گردد، در یک سمت حیاط بسازند که فقط هدف زینتی داشته باشد. این مسئولیت دشواری بود چرا که راه پله باید با ساختمان موجود و ساخته شده از قبل تطابق پیدا می کرد و ارتفاع متفاوت طبقات آن در نظر گرفته می شد. شاید خلاقانه و عجیب به نظر برسد اما با سلیقه خاص ونیزی ها در آن دوره هم راستا بود.
نتیجه کار شگفت انگیز بود. یک برج استوانه ای با ارتفاع 28 متر و متشکل از 80 پله ساختند که به صورت مارپیچ حول ستون مرکزی نصب شد و در بالا کوشکی تعبیه کردند که چشم اندازی از بالای بام خانه های ونیز داشت. از آن ارتفاع نمایی چشمگیر از بام ها، برج ناقوس ها، گنبدها، باغچه های مخصوص ونیزی ها که روی سقف خانه ها ساخته می شد و حتی گربه ها وجود دارد. کونتارینی ها بالاخره پیروز شدند توجه ها را به خود جلب نمایند و بینندگان زیادی به تحسین آن پرداختند. در طراحی این راه پله همزمان چند سبک ونیزی، بیزانتین، قرون وسطایی و رنسانس به چشم می خورد. سرستون های رنسانسی، تکنیک ساخت گوتیک و شکل ونیزی بیزانتین، آن را به نمونه ای کمیاب در شهر تبدیل نموده است. در پلان چوبی نمای از بالای شهر ونیز که با نام پیانتا پروسپتیکا (Pianta Prospettica) اثر د باربری (De Barbari) در سال 1500 خلق شده و در موزه کورر (Correr) نگه داری می گردد، این راه پله وجود دارد. بعلاوه این سازه که تماماً از سنگ ایستریا با بالاترین کیفیت ساخته شده بود، به خاطر هزینه بالا مورد توجه حاکمیت نهاده شد. آن ها چندین قانون در جهت تعدیل هزینه ها وضع نموده بودند تا از نمایش بیش از حد ثروت طبقه اشراف جلوگیری گردد. اگرچه این قوانین در مرحله عمل بارها نادیده گرفته می شد اما این راه پله از چشم نماینده های حکومت پنهان نماند. گاهی اوقات واکنش های منفی به موضوعی حس کنجکاوی مردم را بیشتر برمی انگیزد و همین باعث شد محبوبیت راه پله مارپیچ بیشتر گردد و فامیلی خانواده بر آن بماند و به نام کونتارینی دل باوُلو (Contarini del Bovolo) شناخته گردد.
در قرن های بعد، استفاده از بنا به عنوان مهمان خانه، خانه اجاره ای، دفتر یک سازمان خیریه و غیره به علاوه دست به دست شدن و تعمیرات ضعیف، به شکوه و جلوه آن آسیب زد. آخرین بازسازی بنا در سال 2012 تکمیل شد و پالازو کونتارینی دل باولوی ونیز را به زیبایی سابق بازگرداند. مطالعات تازه نکات بیشتری را در خصوص آن آشکار نموده اند. راه پله کونتارینی را می توان به عنوان پل ارتباطی گم شده بین سبک گوتیک و رنسانس اولیه در ونیز شناخت که با بناهای دیگری مانند پالازو دوکال (Palazzo Ducale) در اوربینو (Urbino) و پالازو پیکولومینی (Palazzo Piccolomini) در پیِنزا (Pienza) شباهت دارد که در ایتالیای مرکزی در نیمه دوم قرن پانزدهم ساخته شدند. جالب است بدانید ویلهلم تمپل (Wilhelm Tempel)، ستاره شناس آلمانی، در سال 1859 یک ستاره دنباله دار و یک سحابی را از بالای همین برج استوانه ای کشف کرد و این کاخ یکی از مکان های نمایش اتلوی اورسن ولز (Orson Welles) بوده است.
منبع: گردشبان