تفاوت شپش و شوره سر و راه های درمان - مجله شرقیا

شوره سر چیست؟

شوره سر که به عنوان درماتیت سبورئیک هم نامیده می گردد، یک بیماری پوستی است که موجب می گردد لایه بالایی (شاخی) پوست خیلی سریع تر از معمول دچار ریزش گردد. این ریختن پوست سر، ظاهری پوسته پوسته داشته و احساس خارش ایجاد میکند. افراد مبتلا به شوره سر ممکن است متوجه پوسته پوسته شدن و وجود شوره روی لباس خود شوند. مسائل قارچی هم باعث ایجاد برخی از انواع شوره ها می گردد که به ویژه با خارش تظاهر می یابند.

شپش سر چیست؟

شپش ها انگل هایی هستند که روی پوست سر زندگی می نمایند و خون انسان را می خورند. به همین دلیل شپش می تواند باعث خارش شدید گردد. شپش های سر انتقال بیماری مسری خطرناکی را گسترش نمی دهند، اما خودشان بسیار مسری هستند. تماس نزدیک با سر یا مو های فرد مبتلا به شپش از جمله به اشتراک گذاشتن برس و شانه یا در آغوش دریافت، می تواند باعث آلودگی گردد. محل شپش ها در پشت گوش و مناطق رطوبت دار پوست سر مثل پشت مو ها بیشتر دیده میشوند.

بچه ها خردسال غالباً یکدیگر را در آغوش می گیرند و مرتبا یکدیگر را لمس می نمایند بنابراین شپش های سر در بچه ها بیشتر از بزرگسالان دیده شده و در خانواده های دارای بچه های زیاد و مهدکودک ها شایع تر است.

علائم و نشانه های شوره

گاهی اوقات درماتیت سبورئیک روی سایر قسمت های بدن برخی از افراد مبتلا به شوره سر هم گسترش می یابد. زمانی که این مسأله اتفاق میفتد، فرد مبتلا ممکن است متوجه گردد پوست صورت، قفسه سینه، گردن و گوش هایش فلس مانند یا پوسته پوسته شده اند.

این نواحی ممکن است خشک و قرمز یا درناک و خارش دار باشند. با این حال، بیشتر افراد نوع خفیف شوره را فقط روی پوست سرشان تجربه می نمایند.

علائم شوره سر به توضیح زیر هستند:

• فلس مانند شدن پوست سر که یا خیلی چرب است یا خیلی خشک.
• فلس های سفید یا زرد رنگ روی لباس
• خارش پوست سر
• تکه های قرمز رنگ روی پوست سر
• بدتر شدن علائم در زمستان یا آب و هوای خشک

برخی از افراد مبتلا به شوره سر، دچار ریزش موی موقتی می شوند. با این حال ریزش مو در سایر بیماری های مرتبط با مو شایع تر است.

علائم و نشانه های شپش

شپش ها در میان بچه ها و افرادی که در تماس نزدیک با بچه ها هستند، مانند معلمان، والدین و پرستاران شایع تر است.

نشانه ها و علائم شپش به توضیح زیر هستند:

• خارش شدید پوست سر
• به وجود آمدن نقاط قرمز یا خونی به علت خاراندن
• گره های لنفاوی ملتهب و متورم
• تخم های شپش به شکل قطره اشک بر روی مو
• نقاط سیاه رنگ و کوچک بر روی پوست سر یا روی مو

تشخیص شوره سر از شپش

1. برای تشخیص یک راه ساده وجود دارد که میتوانید در خانه انجام دهید. یک روز نامه را پهن کنید، سر خود یا فرزندتان را با دست روی روزنامه بتکانید، اگر به راحتی از سر جدا شد و داخل روزنامه ریخت بدون شک شوره است، اما اگر با تکان مو به راحتی از سر جدا نشد باید بدانید که تخم شپش یا رشک می باشد.

2. لکه ها و پوسته هایی که به رنگ سفید هستند را روی موی خود پیدا کنید و به طور معمول پوسته هایی که روشن تر هستند شوره میباشد. اما باید دقت کنید که این کار را دقیق و نزدیک با آینه انجام بدهید.

3. مو های خود را شانه بزنید. اگر هنگام شانه زدن دانه های سفید رنگ روی موی شما حرکت کرد، احتمالا شوره است، ولی اگر به سختی به موی شما چسبیده باشد به احتما خیلی بالا شپش میباشد.

4. مو های خود را با شامپو به خوبی بشویید و این کار را چندین بار تکرار کنید. در بیشتر وقت ها با یک بار شامپو زدن شوره از از روی مو ها از بین میرود. اگر بعد از چند بار شستشوی مو ها، لکه های به رنگ سفید از روی مو ها نرفت مخصوصا در نقطه هایی که به ریشه مو بسیار نزدیک است احتمال خیلی زیاد شپش است.

5. به تمامی خارش هایی که در سطح سرتان است توجه داشته و حساس باشید. هر چند که شوره سر خارش به همراه دارد، اما خارش ناشی از شوره خفیف میباشد در صورتی که خارش حلصل از شپش بسیار شدید تر میباشد. این یکی از بهترین راه های تشخیص شوره و شپش از هم میباشد.

6. بهتر است در مقابله آینه بایستید و سر خود را نگاه کنید. اگر در نور کافی این کار را انجام دهید بهتر است دلیل آن این است که شما در نور کم نمیتوانید شوره را از شپش تشخیص دهید.

7. یکی دیگر از راه های تشخیص شورره سر از شپش این است که دانه های سفیدی که روی مو رویت میگردد را بین دو ناخن خود قرار داده اگر به راحتی از مو جدا شد که شوره است، اما اگر راحت از مو رها نشد میفهمیم که شپش میباشد. این نکته را در نظر داشته باشید که اندازه تخم شپش یا رشک تقریبا یک میلی متر و در حد یک نقطه است؛ که بر رنگ سفید کدر می باشد که به حد خیلی زیادی به مو میچسبد.

8. شپش هر زمانی که به سر منتقل شد خود را به سرعت به پوست سر میرساند. به دلیل اینکه از نور فراری است و همین دلیل به هنگام معاینه نباید نور زیادی به سر بیاندازیم، چون در این صورت شپش به سوی لایه های زیرین سر حرکت میکند و باعث میگردد که پیدا کردن آن ها سخت گردد پس با نوری باید آنهارا معاینه کنید که به طور غیر مستقیم باشد و از زیر ذره بین می توانید به راحتی آن ها را پیدا کنید.

چگونه می توان از ابتلا به شپش و شوره پیشگیری کرد؟

این حشرات به وسیله تماس نزدیک منتقل می شوند، بنابراین برای جلوگیری از هجوم شپش سر، باید از تماس مستقیم با فرد مبتلا به شپش اجتناب کنید.

اجازه ندهید هیچکس از وسایل شخصی تان نظیر شانه، روسری و کش مو استفاده کند. به بچه ها خود بگویید که از تماس با موی دوستانشان در مدرسه یا در خانه اجتناب نمایند. اگر در معرض تماس نزدیک با فرد مبتلا به شپش قرار گرفتید، هر 3 - 4 روز سر خود و بچه هاتان را برای اطمینان از عدم وجود شپش یا تخم آن معاینه کنید.

پیشگیری از شوره سر در صورتی که از لحاظ ژنتیکی مستعد این عارضه باشید سخت است. اما به طور کلی استفاده از شامپوهای ضدشوره می تواند از شوره سر جلوگیری کرد.

شپش چگونه درمان می گردد؟

برای درمان شپش سر می توانید از شامپو های دارویی بهره ببرید. شامپو هایی که حاوی پرمترین و پیرترین هستند، شپش ها و تخم آن را از بین می برند. استفاده از این شامپو ها به بزرگسالان و بچه ها بالای 2 سال توصیه می گردد. برای اطمینان از ریشه کن شدن کامل شپش ها، باید بعد از گذشت 7 تا 10 روز دوباره مو های خود را با شامپو های تجویز شده بشویید.

هم چنین شما ممکن است به استفاده از دارو های با نسخه یا بدون نسخه پزشک احتیاج پیدا کنید.

درمان شوره سر

شما می توانید درمان شوره سر را به یاری شامپو های مخصوصی که برای کند کردن فرآیند پوسته ریزی یا درمان عفونت های قارچی (عامل پوسته پوسته شدن پوست) طراحی شده اند، انجام دهید. برخی از مطالعات نشان می دهند که روغن درخت چای در درمان شوره مؤثر است.