روستای چورس چایپاره، مرکز حکومت خاندان دُنبُلی در ایران

به گزارش مجله شرقیا، در دوره شاه طهماسب صفوی و در اوج جنگ های ایران و عثمانی، شاه صفوی حاکمیت منطقه را به حاجی بیگ دُنبُلی واگذار کرد.

روستای چورس چایپاره، مرکز حکومت خاندان دُنبُلی در ایران

سلمان بیگ، پسر شاهوردی بیگ و از نوادگان حاجی بیگ در زمان شاه عباس اول صفوی به سبب خدماتی که به دولت صفوی کرده بود با عنوان سلمان خان سوباشی حاکم منطقه چورس و سلماس شد. در دوره شاه طهماسب به سبب ویرانی خوی در اثر حملات مداوم دولت عثمانی، این شهر به مرور زمان اعتبار اولیه خود را از دست داده و مرکزیت منطقه به چورس رسید (ریاحی، 1372، 130).

پیشرفت و ترقی چورس پس از سلمان خان سوباشی در زمان ایوب خان و پسرش مرتضی قلی خان بزرگ نیز ادامه پیدا کرد.

در این زمان (سال 1049 ه.ق) با برقراری صلح میان دولت های صفوی و عثمانی و بازگشایی مسیرهای تجاری و کاروانی دوره ای از رونق و آبادانی چورس آغاز شد، این عظمت و آبادانی تا انتهای دولت صفوی ادامه پیدا کرد.

در یک قباله کهن به نام دِه یا قلعه ملاجنید(دِه دیلنجان) به سال 1084 ه.ق اشاره شده که در آن قباله سه دانگ از ده مذکور به مرتضی قلی خان دنبلی حاکم منطقه به مبلغ دوازده تومان فروخته شده است.

چورس و مناطق اطراف خوی در اواخر دوره صفویه به دلیل هرج و مرجی که در زمان سلطنت سلطان حسین بایقرا به وجود آمده بود توسط قوای عثمانی به رهبری عبدالله پاشا تصرف شد و بیشتر مردم منطقه به رغم ایستادگی آن ها به رهبری شهبازخان دُنبُلی به قتل رسیدند.

اشغال منطقه تا سال 1136ه.ق و هنگام ظهور نادرشاه افشار ادامه پیدا کرد، در این زمان نادرشاه پس از سر و سامان دادن به امور داخلی کشور به شمال غرب ایران لشکر کشید و طی چندین جنگ بر دولت عثمانی پیروز شد.

نادرشاه به سبب خدماتی که مرتضی قلی خان پسر شهبازخان و نوه مرتضی قلی خان بزرگ ارائه داده بود، او را با عنوان حاکم منطقه چورس و خوی انتخاب کرد. در اواخر دوره صفویه و در زمان اشغال شمال غرب ایران توسط قوای عثمانی، در دفاتر آن ها اطلاعات مفیدی از اسامی روستاهای منطقه باقی مانده است، از جمله آن جایی که از منطقه چورس نام می برند به 36 آبادی اشاره می کنند.

این روستاها عبارتند از: حانکی، کهریز، یادیکی، شرف آباد، کهریز تقی بیگ، چمران، قره ضیاءالدین، حاجیلر، بگ درویش، دیزه، امام قلی، زنگلان، مره کان، نازکلی، حاجی کندی، جنیدی، شاه بولاغی، باس دام (بسطام)، کسیان و زیوه (همان، 155).

امروزه روستای چورس با جمعیتی در حدود 2081 نفر(سرشماری آمار جمعیتی سال 1395) به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری آذربایجان غربی، در فاصله هشت کیلومتری جنوب شهر قره ضیاءالدین مرکز شهرستان چایپاره و در دامنه شمالی سلسله کوه های موسوم به سَفَر داغی واقع شده است.

مسجد قرمز (صفویه)، بنای یخچال (صفویه)، قلعه ملاجنید (صفویه)، تپه آناقیزلی (دوره مس سنگی)، تپه بزرگ (هزاره اول ق.م) و بنای حمام تاریخی روستای چورس بخشی از هویت تاریخی روستای چورس محسوب می شود.

منبع: گردشبان
انتشار: 23 آبان 1399 بروزرسانی: 23 آبان 1399 گردآورنده: sharghia.ir شناسه مطلب: 1264

به "روستای چورس چایپاره، مرکز حکومت خاندان دُنبُلی در ایران" امتیاز دهید

1 کاربر به "روستای چورس چایپاره، مرکز حکومت خاندان دُنبُلی در ایران" امتیاز داده است | 5 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "روستای چورس چایپاره، مرکز حکومت خاندان دُنبُلی در ایران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید