نتایج همه پرسی و رای به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا؛ آنالیز تبعات و پیامدها - مجله شرقیا

آنها علاوه بر این، از پرداخت حق عضویت سنگین بریتانیا به اتحادیه اروپا به عنوان بار مالی بی فایده ای برای کشور خود یاد می کردند. در مقابل موافقان ادامه عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا، نسبت به تبعات خروج این کشور از این اتحادیه هشدار می دادند و از قطعیت سقوط ارزش پوند، کاهش فرصت های شغلی و کاهش رشد مالی این کشور سخن می گفتند. مخالفان طرح در پاسخ به این دست تحلیل ها، پیش بینی های نادرست از آینده اقتصاد بریتانیا هنگام پیوستن به اتحادیه اروپا را به مردم یادآوری می کردند و به آنها اطمینان می دادند که این گونه تحلیل ها هیچ گاه به واقعیت نخواهد پیوست. آنها در مقابل به مردم وعده می دادند، که با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، این کشور می تواند آسوده از قوانین تحمیلی این اتحادیه و با فراغ بال بیشتری شرکای مالی تازه ای همانند چین، ایالات متحده و کشورهای در حال توسعه را به لیست مبادلات تجاری مستقیم خود بیفزاید.

خاتمه امروز، 24 ژوئن نتیجه آرای همه پرسی از مردم بریتانیا منتشر شد. همه پرسی که با شرکت 72.2 درصد از حدود 46/5 میلیون نفر واجد شرایط، با 17٬410٬742 رأی به خروج از اتحادیه اروپا در مقابل 16٬141٬241 رأی موافق ماندن، به خروج بریتانیا از این اتحادیه رأی داد. در این میان نگاهی به شرایط سنی رأی دهندگان خالی از لطف نیست:

همان گونه که مشاهده می کنید، نسل جوان بریتانیایی که قرار است این رأی تأثیر مستقیمی روی زندگی آینده آن ها داشته باشد، نتوانست در مقابل جمعیت مسن این کشور که شاید تعداد کمی از آن ها در زندگی آینده بریتانیا نقشی ایفا نمایند، را متقاعد کند که به ماندن در این اتحادیه رأی مثبت بدهند. کوششی که دیوید کامرون، نخست وزیر این کشور را نیز ناکام گذاشت. دیوید کامرون که از موافقان سرسخت طرح ماندن در اتحادیه اروپا بود، با تعیین شدن نتایج آرای همه پرسی، گفت، به زودی از سمت خود کناره گیری خواهد کرد. کامرون در این مدت از هیچ کوششی برای متقاعد کردن مردمش برای ماندن در اتحادیه اروپا، فروگزار نکرد. وی حتی رهبران برخی از مهم ترین متحدان این کشور را در اعلام حمایت رسمی از ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا با خود همراه نموده بود، چنان که باراک اوباما ریاست جمهوری ایالات متحده چندی پیش در کنفرانس مشترک خبری با دیوید کامرون گفت، بریتانیا در صورت خروج از اتحادیه اروپا در اولویت انعقاد قراردادهای تجاری با این کشور نخواهد بود و باید پس از اتحادیه اروپا و سایر کشورها ته صف بایستد. هشداری که نتایج همه پرسی امروز نشان می دهد، چندان از سوی مردم بریتانیا جدی گرفته نشده است.

اکنون با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا باید منتظر دگرگونی های بسیاری در اقتصاد و سیاست دنیا باشیم. خروجی که شاید اصلی ترین نارضایتی از آن را آلمان داشته باشد، کشوری که اقتصاد اول این اتحادیه و حامی اصلی یکپارچگی آن تلقی می گردد. آلمان که برای جلوگیری از خروج یونان از اتحادیه اروپا، میلیاردها دلار به این کشور یاری نموده بود، حالا باید از موج سهمگین خروج بریتانیا از این اتحادیه، به سلامت عبور کند. بسیاری در جریان بحث های مرتبط با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ابراز نگرانی می کردند که سایر کشورها به تبع بریتانیا با خروج از این اتحادیه موجودیت آن را به خطر اندازند. نگرانی که اگر به تبعات اولیه ای که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا برای آن به همراه داشته توجه کنیم، خیلی نمی تواند رنگ واقعیت به خود بگیرد. اگرچه از کشمکش های مجازی مسئولان اروپایی تعیین است، چه آینده پرتلاطمی در انتظار این قاره خواهد بود.

چنان که زیگمار گابریل، معاون صدراعظم آلمان، توئیت نموده است: لعنتی! و الکساندر استاب در توئیت خود نوشته: لطفاً بگویید که خواب می بینم! در مقابل، مارین لوپن، سیاستمدار راست افراطی فرانسه، خواستار همه پرسی مشابهی در این کشور شده و گیرت ویلدرز، رهبر حزب مخالف مهاجرت در هلند که از خروج کشورش از اتحادیه اروپا حمایت می نماید، نیز برگزاری همه پرسی در هلند را لازم دانسته است. در همین حال مانفرد وبر، از نمایندگان آلمان در مجلس اروپا، این نظر را که خروج بریتانیا باعث تضعیف و حتی فروپاشی اتحادیه اروپا می گردد، رد نموده و گفته است: این همه پرسی در خصوص بقای بریتانیا بود و نه بقای اروپا.

باید منتظر بود و دید سقوط ارزش پوند انگلیس و نیز یورو در مقابل دلار و بی اعتمادی فعالان مالی به این دو ارز تا به کجا ادامه می یابد و نخست وزیر آینده بریتانیا و بعلاوه آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان چه تدابیری برای غلبه بر مسائل پیش روی خود خواهند داشت.

پیش بینی اتفاقات آینده کار راحتی نیست. بریتانیا و اتحادیه اروپا باید مذاکراتی سخت و طولانی را پیش بگیرند اما هنوز معلوم نیست این فرایند، که احتمالاً چند سال طول خواهد کشید، کی شروع می گردد. برخی از رهبران اتحادیه اروپا اعلام نموده اند که باید امتیازات بیشتری به بریتانیا داد تا این کشور در اتحادیه باقی بماند، ولی هر دو طرف این همه پرسی این پیشنهاد را رد می نمایند و عقیده دارند که باید به خواست مردم بریتانیا احترام گذاشت.

رهبران اروپا نگران اوج گیری احزاب پوپولیست مخالف اروپا در کشورهایشان هستند و برای همین سعی خواهند کرد اعلامیه مشترکی مبنی بر عزم همگانی به ادامه راه منتشر نمایند. آنها در عین حال از بریتانیا خواهند خواست که موضع خود در قبال مسائل اساسی را تعیین کند، از جمله گردش آزادانه نیروی کار. آنها خواستار تعهد بریتانیا به عدم اخراج 2.9 میلیون شهفرایند اروپایی ساکن این کشور خواهند شد.

مذاکرات بر سر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، نه تنها شامل لغو قانون جوامع اروپایی مصوب 1972 می گردد که قوانین بریتانیا را تابع قوانین اتحادیه اروپا می نماید، بلکه باید بالغ بر 80 هزار صفحه از قراردادهای اتحادیه اروپا را که در پنج دهه گذشته تصویب شده اند از نزدیک آنالیز کرد و تصمیم گرفت کدام ها را باید لغو کرد، تغییر داد یا نگه داشت. مجلس بریتانیا قاعدتاً خواستار نظارت بر این فرایند خواهد شد. بعد از سرانجام این دو سال، بریتانیا دیگر در قید پیمان های اتحادیه اروپا نخواهد بود، مگر این که هم این کشور و هم 27 کشور دیگر متفقاً خواستار ادامه فرایند مذاکرات شوند.

از زاویه ای دیگر اگرچه اکثریت رای دهندگان در انگلستان و ولز به خروج از اتحادیه اروپا رأی دادند، اما اکثریت رای دهندگان در ایرلند شمالی و اکثریت چشمگیری از رای دهندگان در اسکاتلند خواستار باقی ماندن بریتانیا در این اتحادیه بودند. رای دهندگان اسکاتلندی دو سال پیش در یک همه پرسی به باقی ماندن در بریتانیا رأی دادند. اما بلافاصله پس از اعلام پیروزی هواداران خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، حدس و گمان درباره کوشش مجدد برای جدایی اسکاتلند از بریتانیا شروع شد.

حزب ملی اسکاتلند پیش تر هشدار داده بود که اگر بریتانیا در کل به خروج از اتحادیه اروپا رأی دهد ولی اسکاتلندی ها به ادامه عضویت رأی دهند، اسکاتلند برخلاف میلش از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد و این اتفاق می تواند دلیلی برای برگزاری یک همه پرسی نو برای استقلال باشد.