گالری ملی قصر اسپینولا ایتالیا: نگین تاریخی و هنری جنوا - مجله شرقیا

اهمیت این قصر فراتر از مرزهای محلی است؛ قصر اسپینولا یکی از 42 کاخ "رولی" (Palazzi dei Rolli) است که در سال 2006 توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده است. این ثبت، جایگاه جهانی آن را به عنوان بخشی از سیستم "استراده نووه" (Strade Nuove) و کاخ‌های رولی جنوا برجسته می‌کند. این بنا با نام‌های متفاوتی در طول تاریخ خوانده شده است: "فرانچسکو گریمالدی" به بانی اولیه آن اشاره دارد، "اسپینولا دی پلیچِریا" به خانواده‌ای که برای مدت طولانی مالک آن بودند و موقعیت مکانی قصر، و "گالری ملی" به کاربری فعلی آن به عنوان یک موزه دولتی. این تعدد نام‌ها صرفاً یک مسئله اسمی نیست، بلکه بازتابی از لایه‌های پیچیده تاریخی، تغییرات مالکیت و تکامل فرهنگی قصر است. هر نام، بخشی از روایت غنی آن را بازگو می‌کند و به ما درک عمیق‌تری از سیر تحولات این بنای تاریخی می‌بخشد.

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

تاریخچه قصر: از گریمالدی تا اسپینولا

این قصر باشکوه در اواخر قرن شانزدهم به دستور فرانچسکو گریمالدی، از خانواده‌های مهم و بانفوذ جنوا، ساخته شد و در سال 1593 تکمیل گردید. قصر دارای ویژگی‌های معماری معمول کاخ‌های جنوایی اواخر قرن شانزدهم است، از جمله یک سالن ورودی و یک حیاط داخلی که نشان‌دهنده سبک منریسم آن دوران است.

توالی مالکیت قصر اسپینولا

• خاندان گریمالدی: اواخر قرن شانزدهم تا 1641-1650 (بانیان اولیه)
• خاندان پالاویچینی: 1641-1650 تا اواخر قرن هفدهم (انتقال به دلیل تسویه بدهی)
• خاندان دوریا: اواخر قرن هفدهم تا اوایل قرن هجدهم (انتقال از طریق ازدواج)
• خاندان اسپینولا: اوایل قرن هجدهم تا 1958 (انتقال از طریق ازدواج، بازسازی‌های روکوکو)
• خاندان تولوت: 1830
• خاندان پینیونه: 1875
• دولت ایتالیا: 1958 تا کنون (اهدایی از سوی آخرین وارثان اسپینولا)

قصر تا سال‌های 1641-1650 در اختیار خاندان گریمالدی بود. سپس به دلیل تسویه بدهی، به آنسالدو پالاویچینی، برادر همسر توماسو گریمالدی، منتقل شد. آنسالدو مسئول بستن لوژیای باز طبقه اول بود. این انتقال مالکیت از طریق تسویه بدهی و سپس از طریق ازدواج (از پالاویچینی به دوریا و از دوریا به اسپینولا) نشان‌دهنده ساختار پیچیده و در هم تنیده روابط اشرافی و اقتصادی در جنوای آن زمان است. این روش‌ها، به ویژه ازدواج، به حفظ ثروت و قدرت در دایره‌های خانوادگی کمک می‌کرد و قصر را به یک دارایی استراتژیک در شبکه‌های اجتماعی تبدیل می‌نمود. قصر نه تنها یک دارایی مادی، بلکه نمادی از جایگاه اجتماعی و سیاسی بود که از طریق پیوندهای خونی و مالی تقویت می‌شد. این پویایی‌ها به ما درک عمیق‌تری از جامعه اشرافی جنوا و نقش قصر در آن می‌دهند.

در قرن هجدهم، قصر مجدداً از طریق ازدواج به تملک خاندان اسپینولا درآمد، هنگامی که مادالنا دوریا با نیکولو اسپینولا ازدواج کرد. مادالنا در اواسط قرن هجدهم، بازسازی‌های سبک روکوکو را هدایت کرد و هنرمندانی چون لورنزو ده فراری، جیووانی باتیستا ناتالی و سباستیانو گالئوتی را برای نقاشی‌های دیواری و تزئینات به کار گرفت. او همچنین سفارش ساخت "گالری آینه‌ها" را داد. قصر در سال 1830 به خانواده تولوت و سپس در سال 1875 به تیتو و فردیناندو پینیونه رسید.

در نهایت، آخرین وارثان از خاندان اسپینولا، مارکی پائولو و فرانکو اسپینولا، در سال 1958 قصر را به همراه تمامی اثاثیه، آثار هنری، نقره‌جات، سرامیک‌ها، حکاکی‌ها و کتاب‌هایش به دولت ایتالیا اهدا کردند. طبقه سوم قصر در طول بمباران جنوا در جنگ جهانی دوم به شدت آسیب دید و جنبه تاریخی خود را از دست داد. برادران اسپینولا با آگاهی از اهمیت تاریخی قصر، آن را با این شرط اهدا کردند که طبقات اشرافی (طبقات اول و دوم) حفظ شده و گالری ملی لیگوریا در آنجا مستقر شود. این شرط نشان می‌دهد که اهداکنندگان نه تنها به ارزش هنری مجموعه، بلکه به یکپارچگی تاریخی و معماری قصر به عنوان یک "خانه تاریخی" اهمیت می‌دادند. با توجه به آسیب‌های جنگ و هزینه‌های بازسازی، اهدای قصر به دولت با این شرط، راهی هوشمندانه برای تضمین بقا و دسترسی عمومی به بخش‌های ارزشمند آن بود، در حالی که بار بازسازی و نگهداری از دوش خانواده برداشته می‌شد. این عمل، نمونه‌ای از مسئولیت‌پذیری فرهنگی در دوران پس از جنگ است که میراث خصوصی را به دارایی عمومی تبدیل می‌کند. بخش‌های آسیب‌دیده پس از جنگ بازسازی شدند و قصر از سال 1992 یا 1993 به عنوان گالری ملی قصر اسپینولا به روی عموم گشوده شد. این بازسازی فضایی مدرن در طبقات فوقانی ایجاد کرد و واقعیت خارق‌العاده دو موزه در یک خانه تاریخی را به وجود آورد.

معماری و طراحی: شکوه منریسم و روکوکو

قصر اسپینولا، نمونه‌ای برجسته از معماری منریست جنوایی اواخر قرن شانزدهم است. این سبک با ویژگی‌هایی چون سالن ورودی بزرگ و حیاط داخلی مشخص می‌شود. طراحی این کاخ به گونه‌ای است که با ویژگی‌های خاص سایت و نیازهای اجتماعی و اقتصادی آن دوره تطابق یافته است. نقشه‌های حکاکی شده از نمای قصر در کتاب "کاخ‌های جنوا" (I Palazzi di Genova) اثر پیتر پل روبنس در سال 1622، اهمیت معماری آن را در آن زمان نشان می‌دهد.

تکامل معماری قصر از منریسم اولیه به روکوکو در قرن هجدهم، نشان‌دهنده تغییر سلیقه‌های هنری و همچنین تداوم ثروت و توانایی خانواده‌های اشرافی جنوا در سرمایه‌گذاری بر هنر و معماری است. قصر در ابتدا به سبک منریست ساخته شد، اما در قرن هجدهم بازسازی‌های روکوکو را تجربه کرد. این تغییرات نشان‌دهنده پویایی "فرهنگ سکونت" در میان اشراف جنوا است. کاخ‌ها صرفاً بنا نبودند، بلکه بیانیه‌ای از قدرت، ثروت و سلیقه معاصر بودند. بازسازی‌های روکوکو نه تنها به روزرسانی زیبایی‌شناختی بودند، بلکه نمادی از تمایل خانواده اسپینولا (به ویژه مادالنا دوریا) به نمایش جایگاه خود و پیروی از آخرین مدها در اروپا بودند. این امر به ما درک عمیق‌تری از چگونگی بازتاب روندهای هنری و اجتماعی در معماری خصوصی می‌دهد.

خاندان گریمالدی سفارش نقاشی‌های دیواری (فرسک) را به هنرمندانی چون لازارو تاوارونه و لورنزو ده فراری دادند. نقاشی‌های سقفی تاوارونه شامل "محاصره لیسبون توسط دوک آلبا" (طبقه اول) و "پیروزی رانیری گریمالدی در سال 1304 بر ناوگان فلاندری در زیریگزی" (طبقه دوم) است. وجود این نقاشی‌های دیواری تاریخی که توسط خانواده گریمالدی سفارش داده شده‌اند، نشان‌دهنده استفاده از هنر برای روایت تاریخ خانوادگی و تقویت هویت و مشروعیت اشرافی است. این نقاشی‌ها صرفاً تزئینات نبودند، بلکه ابزاری برای "خود-تجلیل" و "تبلیغ" قدرت و افتخارات خانوادگی بودند. با به تصویر کشیدن پیروزی‌ها و رویدادهای مهم، خانواده گریمالدی میراث خود را ماندگار می‌کردند و جایگاه خود را در تاریخ جنوا تثبیت می‌نمودند. این امر نشان می‌دهد که چگونه هنر در خدمت اهداف سیاسی و اجتماعی اشراف قرار می‌گرفت و به ایجاد یک روایت بصری از قدرت کمک می‌کرد.

مادالنا دوریا در اواسط قرن هجدهم، بازسازی‌های سبک روکوکو را هدایت کرد. او هنرمندانی چون لورنزو ده فراری، جیووانی باتیستا ناتالی و سباستیانو گالئوتی را برای نقاشی‌های کوادراتورا (نقاشی‌های معماری فریبنده) و تزئینات به کار گرفت. یکی از برجسته‌ترین اضافات دوره روکوکو، "گالری آینه‌ها" (Gallery of Mirrors) است که به سفارش مادالنا دوریا ساخته شد و نمونه‌ای از شکوه و تجمل دوره خود است. طبقات اشرافی قصر (طبقات اول و دوم) نمونه‌هایی از فضای مسکونی و هنری قرن هفدهم و هجدهم را به نمایش می‌گذارند، که نشان‌دهنده ارتباط نزدیک بین شخصیت مالکان قصر و پیکربندی فضاهاست.

گنجینه‌های هنری: مجموعه‌ای بی‌نظیر از دوران‌ها

مجموعه هنری قصر اسپینولا شامل دو بخش اصلی است: گنجینه‌های هنری اصلی که توسط خاندان اسپینولا در سال 1958 اهدا شد، و آثاری که پس از آن توسط دولت ایتالیا و گالری ملی لیگوریا خریداری یا اهدا شده‌اند. این مجموعه شامل نقاشی‌ها، مجسمه‌ها، سرامیک‌ها، نقره‌جات، حکاکی‌ها، کتاب‌ها و اثاثیه دوره است که تصویری جامع از زندگی اشرافی و سلیقه هنری جنوایی را ارائه می‌دهد.

این گالری به خاطر مجموعه گسترده‌ای از هنر ایتالیایی از رنسانس تا باروک شهرت دارد، اما شامل آثار هنرمندان هلندی و فلاندری نیز می‌شود که نشان‌دهنده ارتباطات تجاری و فرهنگی جنوا است. وجود آثار هنرمندان فلاندری و هلندی در مجموعه قصر، به ویژه پرتره‌هایی که توسط روبنس و ون دایک کشیده شده‌اند، نشان‌دهنده ثروت و روابط تجاری گسترده جنوا با شمال اروپا در قرون شانزدهم و هفدهم است. خانواده‌های ثروتمند جنوا علاقه زیادی به وارد کردن نقاشان مکتب هلندی و فلاندری برای کشیدن پرتره‌هایشان داشتند. این امر فراتر از یک سلیقه هنری صرف است؛ این بازتابی از قدرت اقتصادی و شبکه جهانی جنوا به عنوان یک جمهوری دریایی و مرکز مالی است. اشراف جنوایی با سفارش آثار از هنرمندان بین‌المللی، نه تنها سلیقه خود را به نمایش می‌گذاشتند، بلکه ارتباطات و نفوذ خود را در سطح اروپا نیز نشان می‌دادند. این نشان می‌دهد که چگونه مجموعه‌های هنری می‌توانند اسناد مهمی از تاریخ اقتصادی و سیاسی یک شهر باشند.

برخی از مهم‌ترین آثار و هنرمندان عبارتند از:

• "عیسی رنجور" (Ecce Homo) اثر آنتونلو دا مسینا
• "پرتره سوارکارانه جیووانی کارلو دوریا" اثر روبنس
• "مریم باکره در حال نیایش" (Praying Virgin) اثر جوس ون کلو
• "تمثیل صلح و جنگ" (Allegory of the Peace and the War) اثر لوکا جوردانو
• "پرتره یک راهبه" (Portrait of a nun) اثر برناردو استروزی
• مجسمه "عدالت" (Justice) اثر جیووانی پیزانو
• "پوتی" (Putti) برای کاپلا گریمالدی اثر جیامبولونیا و پیترو فرانکاویلا
• آثار دیگر از هنرمندانی چون لوکا کامبیاسی، برناردو کاستلو، گیدو رنی، گرکِتو، فیلیپو پارودی، آنتونی ون دایک، تینتورتو و کورکوس.

ترکیب مجموعه‌های اهدایی اولیه (خانوادگی) و خریدهای بعدی دولتی، گواهی بر تکامل نقش قصر از یک اقامتگاه خصوصی به یک نهاد عمومی است که هدف آن حفظ و غنی‌سازی میراث فرهنگی ملی است. این دوگانگی در منبع آثار، نشان‌دهنده یک مدل موفق از حفظ میراث فرهنگی است. اهدای اولیه، چارچوب و هسته تاریخی مجموعه را فراهم کرد، در حالی که خریدهای دولتی، امکان گسترش و تکمیل آن را در راستای اهداف یک گالری ملی فراهم آورد. این همکاری بین بخش خصوصی (اهدای اسپینولا) و بخش عمومی (دولت ایتالیا) به ایجاد یک مجموعه جامع و پویا منجر شده است که هم تاریخ خاص قصر و هم تاریخ هنر لیگوریا را منعکس می‌کند.

اهمیت فرهنگی و جایگاه جهانی: بخشی از میراث یونسکو

قصر اسپینولا دی پلیچِریا به طور مداوم در لیست "کاخ‌های رولی" (Palazzi dei Rolli) جنوا قرار داشته است. این سیستم، مجموعه‌ای از کاخ‌های اشرافی بود که توسط جمهوری جنوا برای میزبانی از مهمانان برجسته دولتی (مانند کاردینال‌ها، شاهزادگان، سفرا و فرمانداران) استفاده می‌شد، زیرا جمهوری ساختمان رسمی برای این منظور نداشت. این کاخ‌ها، از جمله قصر اسپینولا، به دلیل تزئینات هنری فوق‌العاده و گالری‌های هنری خیره‌کننده خود، نه تنها نقش خصوصی بلکه عمومی نیز داشتند. سیستم "کاخ‌های رولی" نه تنها یک نوآوری اداری بود، بلکه یک استراتژی هوشمندانه از سوی جمهوری جنوا برای استفاده از ثروت و معماری خصوصی اشراف به منظور تقویت دیپلماسی و جایگاه بین‌المللی خود بود. این سیستم نشان‌دهنده یک همزیستی منحصر به فرد بین قدرت دولتی و ثروت خصوصی است. به جای ساخت کاخ‌های دولتی پرهزینه، جمهوری از منابع موجود خود استفاده می‌کرد و در عین حال، به اشراف فرصت می‌داد تا قدرت و اعتبار خود را از طریق میزبانی از مقامات عالی‌رتبه به نمایش بگذارند. این امر به ما درک عمیق‌تری از چگونگی عملکرد دیپلماسی در جمهوری‌های تجاری مانند جنوا و نقش معماری در آن می‌دهد.

در 13 جولای 2006، قصر اسپینولا دی پلیچِریا به همراه 41 کاخ دیگر، به عنوان بخشی از سایت میراث جهانی یونسکو با عنوان "جنوا: استراده نووه و سیستم کاخ‌های رولی" به ثبت رسید. این ثبت، ارزش جهانی برجسته این مجموعه را به دلیل تبادل مهم ارزش‌ها در توسعه معماری و شهرسازی قرون شانزدهم و هفدهم و همچنین به عنوان نمونه‌ای برجسته از یک مجموعه شهری با کاخ‌های اشرافی با ارزش معماری بالا که اقتصاد و سیاست جنوا را در اوج قدرتش به تصویر می‌کشند، تأیید می‌کند. ثبت قصر اسپینولا در میراث جهانی یونسکو، فراتر از یک افتخار ملی، تأییدکننده تأثیرگذاری معماری جنوایی بر توسعه سبک‌های منریسم و باروک در سراسر اروپا است. این نشان می‌دهد که کاخ‌های جنوایی، از جمله قصر اسپینولا، صرفاً بناهای محلی نبودند، بلکه الگوهایی بودند که از طریق رساله‌های معماری (مانند کتاب روبنس) در سراسر اروپا منتشر شدند. این امر به معماران و حاکمان دیگر مناطق الهام بخشید و به جنوا جایگاهی مرکزی در تاریخ معماری اروپا بخشید.

این قصر یک نمونه باشکوه از "فرهنگ سکونت" در میان اشراف جنوایی قرون هفدهم و هجدهم است. مأموریت موزه، مستندسازی "قرن طلایی" جمهوری قدیمی جنوا است که در جنبه‌های کلیدی آن، یعنی اعتبار اقامتگاه‌های اشراف بانفوذ، منعکس شده است.

وضعیت کنونی و برنامه‌های آینده: بازسازی و نمایشگاه‌ها

از 4 مارس 2025، طبقات سوم و چهارم گالری ملی لیگوریا در قصر اسپینولا به دلیل بازسازی عمده تأسیسات فنی به طور موقت تعطیل خواهند شد و انتظار می‌رود تا پایان تابستان ادامه یابد. با وجود این بازسازی‌ها، قصر به طور کامل تعطیل نمی‌شود و بازدیدکنندگان همچنان می‌توانند به دو طبقه تاریخی قصر دسترسی داشته باشند. برخی از شاهکارهای موزه، مانند "عیسی رنجور" اثر آنتونلو دا مسینا، در طول دوره بازسازی نیز قابل دسترسی خواهند بود.

برنامه‌ریزی برای بازسازی‌های عمده و همزمان برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ در مکان‌های دیگر، نشان‌دهنده تعهد موزه به حفظ دسترسی عمومی و نمایش میراث هنری حتی در طول دوره‌های نگهداری است. با وجود تعطیلی طبقاتی از قصر برای بازسازی، آثار آنها به یک نمایشگاه بزرگ در مکان دیگر منتقل می‌شوند و بخش‌های تاریخی قصر باز می‌مانند. این رویکرد نشان‌دهنده درک عمیق موزه از اهمیت "پیوستگی فرهنگی" و "خدمت به جامعه" است. به جای قطع کامل دسترسی در طول بازسازی، موزه فعالانه به دنبال راه‌هایی برای حفظ تعامل با مخاطبان و گسترش دسترسی به مجموعه‌های خود است. این امر همچنین می‌تواند به جذب مخاطبان جدید در مکان‌های دیگر کمک کرده و اهمیت ملی و بین‌المللی مجموعه را برجسته سازد. این یک مدل پیشرفته از مدیریت موزه در قرن بیست و یکم است.

آثاری که معمولاً در طبقات در دست بازسازی به نمایش گذاشته می‌شوند، در یک نمایشگاه بزرگ با عنوان "مجموعه‌های باشکوه - هنر و قدرت در جنوای دوژها" در "رجیا دی وناریا" (Reggia di Venaria) از 10 آوریل تا 7 سپتامبر 2025 به نمایش گذاشته خواهند شد. این ابتکار نتیجه توافق همکاری بین موزه‌های ملی جنوا و کنسرسیوم اقامتگاه‌های سلطنتی ساووی است و فرصتی منحصر به فرد برای تماشای آثاری است که داستان فصل بزرگ هنری جمهوری جنوا را روایت می‌کنند. این مسیر نمایشگاهی با امانت گرفتن آثاری از مجموعه‌های تاریخی کاخ سلطنتی و خود قصر اسپینولا غنی‌تر خواهد شد. نمایشگاه‌های جدیدی نیز با تمرکز بر اکتسابیات جدید، اهداها و بازسازی‌های مجموعه هنری قصر برگزار می‌شوند، مانند نمایش "نورهای جدید" (Nuove Luci).

یکی از نوآوری‌های مهم، گشایش "آشپزخانه‌های باستانی" در اواخر ماه مارس است. این فضا که پیش از این به عنوان انبار استفاده می‌شد، اکنون به روی عموم باز خواهد شد و مجموعه‌ای مهم از سرامیک‌ها را در محیطی جذاب به نمایش می‌گذارد. همچنین، طبقه میانی (مزنین) شاهد چیدمان جدیدی برای سه اتاق اختصاص یافته به نقاشی‌های روی چوب خواهد بود. این فضا آثار با ارزش تاریخی و هنری، از جمله اولین اکتسابیات گالری ملی لیگوریا و پرتره‌هایی از استادانی مانند تینتورتو و کورکوس را در خود جای خواهد داد. گشایش فضاهایی مانند "آشپزخانه‌های باستانی" و چیدمان‌های جدید در طبقه میانی، نشان‌دهنده تلاش موزه برای غنی‌سازی تجربه بازدیدکننده و ارائه دیدگاه‌های جدیدی از تاریخ و زندگی روزمره در قصر است، فراتر از صرفاً نمایش آثار هنری. این اقدامات نشان‌دهنده یک رویکرد جامع‌تر در تفسیر میراث فرهنگی است. موزه فقط بر "هنر والا" تمرکز نمی‌کند، بلکه به دنبال نمایش "زندگی روزمره" و "زمینه تاریخی" قصر است. آشپزخانه‌ها به بازدیدکننده امکان می‌دهند تا جنبه‌های عملی و اجتماعی زندگی در یک کاخ اشرافی را درک کنند، در حالی که چیدمان‌های جدید، روایت‌های تازه‌ای از مجموعه را ارائه می‌دهند. این تلاش‌ها به افزایش جذابیت موزه برای طیف وسیع‌تری از مخاطبان و ارائه یک تجربه غنی‌تر و چندبعدی‌تر کمک می‌کنند.

اطلاعات بازدید:

• آدرس: Piazza Pellicceria 1, Genoa, Italy
• ساعات بازدید: سه‌شنبه تا شنبه 8:30 صبح تا 7:30 عصر؛ یکشنبه 1:30 تا 7:30 عصر.
• قیمت بلیت: 4 یورو برای بزرگسالان، 2 یورو برای سنین 18 تا 25 سال، رایگان برای افراد زیر 18 سال یا بالای 65 سال.
• حمل و نقل: با اتوبوس‌های شماره 1، 3، 7، 8، 18، 20 یا 34 قابل دسترسی است.

نتیجه‌گیری

گالری ملی قصر اسپینولا، با تاریخ غنی، معماری باشکوه، و گنجینه‌های هنری بی‌نظیرش، فراتر از یک موزه صرف است. این قصر نمادی زنده از شکوه جمهوری جنوا، نبوغ هنری ایتالیا، و تعهد به حفظ میراث فرهنگی برای نسل‌های آینده است. از ریشه‌های اشرافی آن به عنوان بخشی از سیستم "کاخ‌های رولی" تا تبدیل شدن به یک نهاد عمومی تحت حمایت دولت ایتالیا، قصر اسپینولا داستانی از تکامل، مقاومت و ارزش پایدار هنر و تاریخ را روایت می‌کند. با برنامه‌های بازسازی و نمایشگاه‌های فعال، این گالری همچنان به عنوان یک مرکز پویا برای آموزش، تحقیق و لذت بردن از میراث جهانی، جایگاه خود را به عنوان نگینی در قلب جنوا حفظ خواهد کرد.