برگزاری نمایشگاه در آبان ماه یکسال کامل را از ناشران می گیرد، لزوم بررسی ابعاد مختلف برای برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب تهران - مجله شرقیا

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگاران، سی و سومین دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برخلاف سال های گذشته و به دلیل هم زمانی با ایام ماه مبارک رمضان قرار بود در تاریخ 26 فروردین تا 5 اردیبهشت سال 1399 برگزار شود. اقدامات و برنامه ها برای برگزاری یکی از بزرگ ترین رویدادهای فرهنگی سالانه کشور در حال انجام بود که شیوع ویروس کرونا در جهان و رسیدن این ویروس به ایران این رویداد را هم تحت تأثیر قرار داد و برگزاری آن را به تعویق انداخت.

طبق اعلام مسئولین برگزاری این دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزاری این رویداد فرهنگی در فصل بهار ممکن نیست و حتی احتمال لغو آن در این سال هم مطرح است.

برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برای ناشران از لحاظ اقتصادی بسیار مهم است و می تواند بخشی از آسیب های واردشده به این صنعت را در این روزها جبران کند. در همین رابطه با سعید مکرمی؛ مدیر انتشارات اسم به خبرنگار خبرگزاری خبرنگاران گفت: داستان نمایشگاه کتاب یک کلاف سردرگم شده است و بخشی از آن ناشی می شود که نمایشگاه کتاب یک تعریف درست و دقیقی تا الان نداشته است؛ یعنی این که این بلاتکلیفی ها خیلی واضح نشان می دهد که هر کسی از نمایشگاه یک تلقی داشته و در هم چنین شرایطی باید چه کاری کرد را هر کسی از ظن خودش یار مسئله نمایشگاه می شود.

وی افزود: نمایشگاه کتاب چند تا بعد دارد و هر تصمیمی برای آن گرفته می شود با توجه به این ابعاد باید گرفته شود یعنی بی توجهی به این ابعاد باعث می شود که نتوانیم تصمیم درست یا به قاعده ای بگیریم آن هم این است که نمایشگاه کتاب قبل از اینکه یک نمایشگاه باشد یک فروشگاه است و فروشگاهی که حجم زیادی از گردش نقدی کتاب در همان ده روز ایام نمایشگاه برای ناشران رقم می خورد.

مدیر نشر اسم اظهار کرد: بعد دوم که بعد خیلی مهم تر است و شاید بابت این بعد است که دولت نمی تواند از برگزاری نمایشگاه دل بکند و برای آن اهمیت قائل است و به آن فکر می کند که اگر بخواهیم از درجه اهمیت آن را بررسی کنیم این بعد مهم تر است و آن جنبه رویدادی نمایشگاه کتاب است این نمایشگاه بزرگ ترین رویداد ملی فرهنگی کشور است. وقتی می گوییم بزرگ ترین داریم درباره اتفاقی صحبت می کنیم که طبق آمار بین پنج تا هفت میلیون نفر طی 10 روز بازدیدکننده دارد شما هیچ برنامه دیگری در طول سال ندارید که چنین مخاطبی را به خودش جذب بکند و این دیالوگ را با مخاطب داشته باشد و این رویداد بسیار مهمی است و بسیاری از آدم ها نویسنده مورد علاقه خود را که در طول سال نمی بینند در نمایشگاه می بینند امضا می گیرند و صحبت می کنند.

مکرمی مطرح نمود: بعد سوم بعد نمایشگاهی این رویداد است. اساساً بخش زیادی از اهالی نشر و کتاب به نمایشگاه می آیند تا کتاب های جدید را بررسی کنند و فلان ناشر که آثار آن را دنبال می کنند آثار جدیدش چیست. می توان گفت که بعد نمایشگاهی کتاب کمترین اهمیت را دارد ضعیف ترین بعد است و بعد رویدادی آن مهم ترین بعد است. اینکه این مسائل برای چه کسانی مهم است و برای چه کسانی مهم نیست در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است مثلاً برای مخاطب بعد فروشگاهی مهم تر است برای سیستم دولت و حاکمیت بعد رویدادی مهم است و برای ناشران هم و نویسندگان و فعالان حوزه کتاب بعد نمایشگاهی آن مهم است.

وی افزود: وقتی راجع به مجازی شدن نمایشگاه کتاب یا درباره تعویق نمایشگاه کتاب حرف می زنیم بدون آنکه متوجه باشیم درباره کدام بعد نمایشگاه صحبت می کنیم یک مقدار مسئله سخت می شود. اگر نمایشگاه کتاب می خواهد مجازی شود یعنی چه چیز آن مجازی می شود؟ اگر رویداد قرار است مجازی شود اساساً آیا چنین اتفاقی مقدور است؟ آیا جنبه نمایشگاهی قرار است مجازی شود؟ اگر هدف این است که همه اطلاعات کتاب ها در خانه کتاب در دسترس است می شود اطلاع رسانی کرد و می توان آن ها را در دسترس قرار داد. چه چیزی قرار است مجازی شود؟ فروشگاه نمایشگاه مجازی می شود که فروشگاه هم وجود دارد این همه سایت کتاب داریم و عمده ناشران خودشان عرضه کننده کتاب هستند و سایت دارند و کتاب را عرضه می کنند. وقتی می گوییم عرضه مجازی خیلی واضح نیست که چه چیزی قرار است مجازی شود؟

مدیر نشر اسم خاطرنشان کرد: اگر سیستم تصمیم گیر این ها را برای خود واضح و روشن نکند یا ارشاد و خانه کتاب را درگیر تصدی گری حوزه کتاب کند یعنی اینکه به جای اینکه تسهیل گر باشند خودش هم می شود برگزارکننده و خود ارشاد درگیر فروش می شود و عملاً یک فروشگاه می زند در صورتی که به جهت قانونی اصلاً قرار نیست که خودش تصدی گری بکند و بشود رقیب بخش خصوصی.

مکرمی ادامه داد: وقتی درباره تعویق نمایشگاه صحبت می کنیم باید حواسمان باشد که نمایشگاه کتاب در دل صنعتی شکل می گیرد که آن صنعت اساساً ضعیف و ترد است و با کوچک ترین فشاری می شکند. همیشه وقتی نمایشگاه کتاب برگزار می شود به دلیل آن هیجان خرید (چه خرید درست یا نادرست) تا چهار ماه عملاً بعد از نمایشگاه کتاب بازار کتاب هیچ عکس العمل خاصی ندارد. چرا ندارد؟ این نه به خاطر این است که در 6 ماه اول سال مردم کتاب نمی خوانند عملاً مخاطب به جهت روحی و روانی ظرف خرید کتاب و محصولات فرهنگی خود را پر کرده است و احساس نیازی ندارد.

وی گفت: در حالت طبیعی بازار کتاب تا به خودش بیاید شهریورماه می رسد و تا آن موقع شاهد تراکنش و عکس العملی نیستیم و اگر ما نمایشگاه را هم به آبان ماه منتقل کنیم و این اتفاق به آبان ماه منتقل شود یعنی اینکه بازار کتاب را بلایی سرش می آوریم که کل صنعت نشر شامل کتاب فروش پخش و ناشر تحت تاثیر قرار بگیرد و تا اسفند تحت تاثیر این اتفاق باشد و آیا این فرایند اتفاق درستی است؟ من می گویم نیست. من به عنوان کسی که هم ناشر و هم کتاب فروش است می گویم؛ اگر بازار کتاب که در مهر و آبان گردش قابل قبولی دارد آسیب ببیند تا اسفندماه عمده کتاب فروشان و موزع را درگیر می کند و اگر این اتفاق بیفتد عمده ضرر و به ناشر وارد می شود.

مدیر نشر اسم ضمن بیان اینکه تصمیمات نسنجیده رونق کتاب در نیمسال دوم سال را از بین می برد، گفت: برگزاری نمایشگاه در آبان ماه باعث می شود ناشران یکسال را از دست بدهد علاوه بر اینکه صنعت نشر به حدی آسیب می بیند که به راحتی نمی تواند سرپا بایستد. اگر نمی توانید برگزار کنید مثل المپیک یا نمایشگاه بولونیا و خیلی رویدادهای دیگر آن را به سال بعد موکول کنید.

مکرمی در سرانجام اظهار کرد: به تعویق افتادن نمایشگاه کمکی به صنف نشر نمی کند و آسیب آن بیشتر است.

4028/