گزارش ، احتمال انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام در جمهوری آذربایجان - مجله شرقیا

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، حزب حاکم آذربایجان جدید پس از برگزاری جلسه شورای سیاسی حزب، برنامه هایی را برای انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام در این کشور اعلام کرده است. برخی از تحلیل گران برآورد کرده اند که این اقدام به منظور تقویت جایگاه همسر رئیس جمهور این کشور یعنی مهربان علی اوا که هم اکنون مقام معاون ریاست جمهوری را بر عهده دارد اجرا شده است. در حال حاضر بیش از نیمی از نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان از اعضای حزب آذربایجان جدید هستند که ابتکار انحلال مجلس از سوی آن مطرح شده است. یعنی مجلس در حقیقت می خواهد خودش را منحل کند.

علی احمدوف دبیر اجرایی حزب آذربایجان جدید با اشاره به تصمیم این حزب گفت که اصلاحات اجرا شده از سوی الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان نباید از حوزه قانون گذاری خارج شود. وی ابراز امیدواری کرد که به زودی مجلس ملی جمهوری آذربایجان درباره انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام تصمیم گیری کند. احمدوف اشاره کرد که این حزب در انتخابات آینده، جوانانی را برای نامزدی معرفی خواهد کرد که شایستگی نمایندگی مردم را داشته باشند (1). در واقع حزب حاکم با این بهانه که ترکیب فعلی مجلس با سیاست های الهام علی اف و اصلاحاتی که وی انجام می دهد مطابقت ندارد، به دنبال توجیه این تصمیم است.

انتخابات مجلسی در جمهوری آذربایجان قرار بود که سال آینده در نوانمبر 2020 برگزار شود. در اوایل سال جاری میلادی رسانه های جمهوری آذربایجان گزارش هایی مبنی بر برگزاری انتخابات زودهنگام در این کشور منتشر کرده بودند. در ماه ژوئیه علی احمدوف این گزارش ها رد کرد و گفت دلیلی برای برگزاری انتخابات زودهنگام مجلسی در این کشور وجود ندارد. سیاوش نوروزاف معاون حزب حاکم نیز در آن زمان به شدت این شایعات را تکذیب کرده و به خبرنگاران اعلام کرده بود که انتخابات مجلسی فوق العاده در جمهوری آذربایجان برگزار نخواهد شد (2).

تاریخ انتخابات هنوز تعیین نشده است اما طبق اعلام برخی رسانه ها حداقل طی 60 روز آینده انجام خواهد شد. سیاوش نوروزاف در تاریخ 28 نوامبر به رسانه های محلی گفت که الهام علی اف رئیس جمهور این کشور تاریخ انتخابات مجلسی را تعیین خواهد کرد (3).

در صورت انحلال، مجلس ملی جمهوری آذربایجان تا زمان اعلام نتایج انتخابات زودهنگام به فعالیت های خود ادامه خواهد داد.

چرا مجلس جدید؟

انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام به معنای تحول اساسی در نظم سیاسی فعلی جمهوری آذربایجان نیست.

تشکیل مجلس جدید به معنای تغییر در تصویر آرایشی دولت و تیم حاکم ازنظر سن، تحصیلات و گذشته است. قطعا در جریان این امر، افراد جدیدی وارد عرصه سیاسی و اجرایی این کشور خواهند شد اما در اصل هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. این افراد جدید، بستگان یا بخشی از وابستگان به حلقه های قدرت پیشین هستند که قرار است در مصدر امور قرار بگیرند.

برخی تحلیل گران معتقدند که هدف واقعی از انتخابات زودهنگام، تغییر ترکیب سیاسی با هدف تقویت جایگاه بانوی اول و معاون رئیس جمهور مهربان علی اوا است تا در نهایت وی بتواند خود را برای به دست دریافت کامل قدرت در این کشور آماده کند. پیش بینی می شود که پس از انتخابات زودهنگام، به احتمال زیاد فرایند انتقال قدرت به مهربان علی اوا در آینده ای نزدیک تکمیل خواهد شد. در واقع این انتخابات، مرحله بعدی در جهت انتقال نرم قدرت از الهام علی اف به مهربان علی اوا می باشد.

واکنش فعالان اپوزیسیون

خبر انحلال احتمالی مجلس تمامی مردم این کشور از نیروهای اپوزیسیون تا شهفرایندان عادی را شوکه کرد. ناظران سیاسی نیز نسبت به قانونی بودن نحوه انحلال مجلس ابراز تردید کرده اند.

نمایندگان مستقل مجلس ملی جمهوری آذربایجان برای گفت و گو پیرامون انحلال مجلس در تاریخ 29 نوامبر جلسه فوق العادی تشکیل دادند. در این جلسه، نمایندگان مستقل نیز از این ایده حمایت کردند.

عارف حاجیلی رهبر حزب مساوات در صفحه فیس بوک خود نوشت که مجلس جمهوری آذربایجان باید به صورت واقعی و حقیقی منحل شود چرا که با خواست و رای مردم انتخاب نشده است. وی تاکید کرد که برای جلوگیری از تشکیل مجلسی با ماهیت مشابه، ابتدا باید اصلاحات جدی در انتخابات انجام شود (4).

علی کریملی رهبر حزب جبهه خلق جمهوری آذربایجان نیز گفت که مجلس با برنامه قبلی منحل می شود تا دولت بتواند انتخاباتی کاملا مهندسی شده را برگزار و مشارکت را سرکوب کند.کریملی تاکید کرد که رای دهندگان معترض هر روز در حال رشد هستند و از انتخابات زودهنگام مجلسی نباید انتظار اصلاح داشت و انتخابات قطعا آزادانه برگزار نخواهد شد (5).

الغار ممداف رهبر حزب آلترناتیو جمهوری خواه نیز نسبت به دلایل انحلال مجلس ابراز بی اطلاعی کرد اما گفت که این حزب مطمئنا در انتخابات زودهنگام مشارکت خواهد داشت (6). لازم به ذکر است که الغاز ممداف به اتهام سازماندهی شورش های جمعی به چندین سال زندان محکوم شده و از این رو حق نامزدی در انتخابات مجلس را ندارد. اخیرا دادگاه حقوق بشر اروپا این اتهام را ناعادلانه دانسته و خواستار آن شد که دولت جمهوری آذربایجان درباره شرایط حقوقی ممداف تجدیدنظر کند. در صورت انجام این خواسته، شرایط برای نامزدی وی در انتخابات محیا خواهد شد اما مقامات جمهوری آذربایجان تاکنون این خواسته را اجابت نکرده اند.

قانون چه می گوید؟

مطابق قانون اساسی جمهوری آذربایجان، رئیس جمهور اگر دو بار در سال نسبت به کابینه و هیئت وزیران ابراز بی اعتمادی کند یا نتواند تعداد لازم نامزدها برای انجام فعالیت های مربوط به دادگاه قانون اساسی، دیوان عالی یا هیئت مدیره بانک مرکزی را تعیین کند و هم چنین اگر مجلس وظایف خود را انجام دهد می تواند مجلس ملی را منحل کند.

این بدان معنی است که فقط رئیس جمهور می تواند مجلس را منحل کند وآن هم فقط در موارد تعیین. قانون اساسی جمهوری آذربایجان درباره ناسازگاری با سیاست فعلی رئیس دولت چیزی نمی گوید. بنابراین، بسیاری از حقوق دانان و کارشناسان این ابتکار عمل را غیر قانونی می دانند.

سیاوش نوروزاف معاون حزب حاکم اما معتقد است که انحلال مجلس کاملا با قانون اساسی جمهوری آذربایجان هماهنگ است. وی در مصاحبه با خبرگزاری ترند گفت: مخالفین مشکل حافظه دارند و از این رو نمی دانند که چه می گویند. پاراگراف آخر سند تصویب شده پس از بحث و گفتگوها در دفتر مرکزی حزب مساوات، مربوط به انتخابات فوق العاده مجلس ملی است. یعنی، مخالفان فکر کردند که اگر در این باره اظهار کند، دولت از این مسئله فاصله می گیرد و انتخابات دقیقاً به خاطر اظهارات آن ها برگزار نمی شود. اما بیانیه آن ها به هیچ وجه باعث نگرانی ما نیست. وی اضافه کرد که انتخابات زودهنگام مجلسی باعث ایجاد نگرانی برای شرق، غرب یا هر ساختار اروپایی نخواهد شد (6).

مجید اسماعیل زاده، کارشناس مسائل اوراسیا

1. http:، ، www.turan.az، ext، news، 2019، 11، free، politics%20news، en، %20%2085525.htm

2. https:، ، www.unikal.org، news، 215160، azerbaycanda-novbedenkenar-parlament-seckileri-olmayacaq-siyavus-novruzov

3. https:، ، apa.az، az، daxili-siyaset، Siyavus-Novruzov:-%22Milli-Mclis-parlamentin-buraxilmasi-il-bagli-YAP-in-muracitini-yaxin-gunlrd-muzakiry-cixaracaq%22-561071

4. https:، ، news.am، eng، news، 546980.html

5. https:، ، www.facebook.com، karimliali، photos، a.10151902698078848، 10156780384128848،

6. https:، ، en.trend.az، azerbaijan، politics، 3156291.html