بالسینی: گرانی های بی سابقه نتیجه مدیریت مرغی و اقتصاد رانتی ، علل کمبود و گرانی با وجود تشکیل قرارگاه ساماندهی! خبرنگاران - مجله شرقیا

گروه مالی خبرنگاران، صف های مرغ جزء عجیب ترین صف هایی است که از اواخر سال گذشته و در ایام نوروز که مردم بابت تامین محصولات پروتئینی سفره خود می بایست خیالشان راحت می بود اوقات خود را در صف آن هم برای ساعات طولانی گذرانده و می گذرانند، عمری که پیش از این در ترافیک تلف می شد این بار در صف مرغ و خاطری که با دیدن نرخ های آزاد مرغ رنجیده می گردد امروز به دردی تبدیل شده که گویا درمانی برای آن وجود ندارد!

مسئولین مربوطه به ویژه خاوازی وزیر جهاد کشاورزی و رزم حسینی وزیر صمت بار ها و بار ها در چند ماه اخیر وعده ساماندهی این کالای اساسی را داده بودند، اما هر چه میگذرد کمبود و گرانی مرغ و به تبع آن وعده های توخالی مسئولین دولتی و بی تدبیری دولت تدبیر و امید بیش از پیش نمایان می گردد. موضوعی که برای کشوری همچون ایران که در عرصه های علمی و نظامی و منابع طبیعی در منطقه و حتی دنیا زبان زد است جای تاسف دارد و تعیین نیست تا کی چنین شرایطی را باید در بازار کالا های اساسی تحمل کنیم. اصغر بالسینی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه ربط بین بازار مرغ و مدیریت کلان مالی کشور را برای ما تبیین نموده است که در ادامه مشاهده می کنید.

اصغر بالسینی درباره بازار مرغ به عنوان نمای کوچکی از مدیریت اقتصاد کشور گفت: شرایطی که در هفته های اخیر در بازار مرغ به وجود آمده، یک نمونه تمام عیار از ناکارآمدی سیاست گذاری و مدیریت در حوزه اقتصاد ایران را به نمایش گذاشته است، به طوری که تشکیل قرارگاه ویژه و خاص با عنوان قرارگاه ساماندهی مرغ! متشکل از تمامی نهاد های تصمیم گیرنده و مجری در حوزه اقتصاد، نشان می دهد شرایط مدیریت مالی کشور آنچنان بغرنج شده که لاجرم یک نهاد ویژه برای ساماندهی بازار مرغ به وجود آمده است.

وی در این باره خاطر نشان کرد: متاسفانه بازار مرغ در روز های اخیر به عنوان یک نماد ناکارآمدی در اقتصاد ایران زبانزد و مورد مثال قرار گرفته است، بازاری که زوایای پیدا و پنهان مدیریت مالی کشور را به شکل عیانی به تصویر کشیده، لذا مساله مدیریت اقتصاد کشور را از زاویه مدیریت بازار مرغ می توان مورد بحث و آنالیز قرار داد. می توان مولفه های مدیریت کنونی در بازار مرغ را آنالیز نموده و نتیجه گیری مشابهی نیز در سایر ارکان مدیریت مالی مشاهده نمود.

بالسینی با به تصویر کشیدن شرایط مدیریت کشور و نمایان شدن آن در بازار مرغ در هفته های گذشته گفت: درواقع مدیریت این روز های بازار مرغ نمونه کوچکی از ساختار های غلط تصمیم گیری و مدیریت در حوزه اقتصاد است. اگر این مسئله به سایر حوزه های مالی تسری داده گردد، با صراحت می توان گفت که بازار مرغ گویای همان مثال معروف مشت نمونه خروار است چرا که عوامل ناکارآمدی در این حوزه اعم از سیاستگذاری های متناقض و متضاد، نوسانات بالا در سیاست گذاری هایی که هر روز به شکلی به بازار و فراوری کننده ابلاغ می گردد، همانند رویه ای است که متأسفانه سال هاست در بخش های مختلف مالی و سایر ارکان مدیریت مالی مشاهده نموده ایم، به این معنا که به فراخور ناکارآمدی که در بازار تامین و فراوری مرغ مورد احتیاج جامعه رخ داده، شاهد به کارگیری و ابلاغ سیاست های متضاد، متناقض و باری به هر جهت هستیم که نتیجه آن شرایط کنونی بازار است.

استاد اقتصاد درباره چالش های واردات و توزیع نهاده های دام و طیور شرح داد: مسئله مهم دیگری که قابل بحث است، مساله ناکارآمدی در مدیریت نهاده های فراوری مرغ است. با توجه به آنکه بخش مهمی از نهاده های مورد احتیاج صنعت دام و طیور به وسیله واردات تامین می گردد، آنچه در این میان باعث ناکارآمدی ویژه شده را اینگونه می توان شرح داد که به رغم تخصیص ارز 4200 تومانی با هدف پایین نگه داشتن قیمت مرغ در بازار، این موضوع محقق نشده است.

اصغر بالسینی در این باره تصریح نمود: بنابر اعلام یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، در بهترین حالت 55 درصد از نهاده دام و طیور مثل کنجاله سویا که با ارز 4200 تومانی وارد کشور شده به وسیله سامانه بازارگاه توزیع شده و بخش مهمی از نهاده ها خارج از سامانه ای که مسوولیت ساماندهی توزیع نهاده را بر عهده دارد، توزیع شده است. بی تردید چنین شرایطی نه تنها در بازار نهاده دام و طیور، بلکه در سایر حوزه هایی که ارز 4200 تومانی به عنوان یک رانت توزیع شده قابل مشاهده است.

وی افزود: اساساً تخصیص ارز ترجیحی مانند ارز 4200 تومانی که به نوعی توزیع رانت در اقتصاد محسوب می گردد اگر در قالب درست و کارآمدی اتفاق بیفتد و در نهایت هدف گذاری رفاهی مورد نظر در حوزه معیشت مردم بدین وسیله محقق گردد، محل اشکال نیست، بلکه این سیاست درست و قابل تایید است آن هم در شرایطی که به دلیل ناکارآمدی در سایر حوزه ها، اقتصاد و معیشت مردم دچار چالش جدی است.

کارشناس مسائل مالی خاطر نشان کرد: متاسفانه به دلیل ضعف مفرط مدیریتی در این حوزه امکان نظارت جدی وجود نداشته، بنابراین بخش مهمی از نهاده ها از سایر بازار های آزاد سر در آورده و به هدف رفاهی مدنظر نرسیده اند.

استاد اقتصاد در ادامه بیان داشت: سومین مسئله که در بازار مرغ به عنوان بازاری که نماد ناکارآمدی مدیریتی اقتصاد به شمار می رود را می توان مورد اشاره قرار داد، موضوع انحصار جدی در این بازار است. در حال حاضر بخش مهمی از نهاده های دامی به وسیله یک شرکت دولتی و چند واردکننده شبه انحصاری در بازار وارد کشور می گردد. چنین انحصاری که در این موضوع رخ داده، عملا رانت بسیار بزرگی را نصیب شرکت ها و افرادی نموده که دسترسی قابل توجهی به ارز 4200 تومانی برای واردات نهاده دارند، به این معنا که واردات انحصاری نهاده دام و طیور (دان مرغ) در ناکارآمدی و درهم آمیختگی شرایط فعلی بازار مرغ نقش ویژه ای دارد.

بالسینی خاطر نشان کرد: دقیقا مشکل بازار مرغ در بخش های دیگری از اقتصاد ایران نیز وجود دارد. درحقیقت به دلیل عدم رقابتی بودن و اینکه خود مردم درگیر فعالیت های مالی نشده اند و عملا از بسیاری از حوزه های تصمیم گیری و اجرا کنار گذاشته شده اند شرایط انحصاری به وجود آمده که اقتصاد ایران را از آنچه که شان واقعی چنین کشوری با چنین ظرفیت هایی است دور نموده است.

وی در سرانجام تاکید نمود: در مجموع باید به این نکته مهم اشاره نمود که اگرچه این روز ها بازار مرغ به عنوان یک محصول مورد احتیاج در سفره و سبد معیشتی مردم مطرح است و گرانی های بی سابقه ای را تجربه می کنیم، اما می توان به این موضوع مهم اشاره نمود که بازار مرغ نماد ناکارآمدی جدی در حوزه سیاست گذاری و مدیریت اقتصاد ایران است که می توان نام مدیریت مرغی در اقتصاد برآن نهاد!